به همت موسسه جوانان آستان قدس رضوی نشست «بررسی مکاتب شاخص تربیتی جهان اسلام» از سلسله نشست‌های بزم اندیشه برگزار شد.
به گزارش آستان نیوز، حجت‌الاسلام و المسلمین غنوی؛ عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلام، در این نشست که عصر امروز همزمان با گرامیداشت روز امور تربیتی و تربیت اسلامی با حضور فعالان، اساتید و دغدغه‌مندان عرصه تربیتی در مجتمع دانشجویی امام رضا(ع) برگزار شد، به تبیین اندیشه‌های مرحوم استاد صفائی حائری پرداخت و گفت: تربیت محور اندیشه‌های استاد صفائی حائری بود و ایشان مباحث مختلف از جمله نظام‌های سیاسی، اقتصادی و بحث های انتظار، تقیه، قیام و…. را با تربیت آغاز می‌کرد.
وی به محورهای کلیدی در اندیشه تربیتی مرحوم استاد صفائی حائری اشاره و ابراز کرد: اولین دغدغه ایشان در طرح مباحث، اصالت و استناد به منابع دینی، قرآنی و روایات بود و در تدریس نیز از این منابع استفاده می‌کرد.
حجت‌الاسلام غنوی ادامه داد: از منظر ایشان تربیت آغاز همه چیز است و در واقع نظام فکری، اخلاقی، اجتماعی، قضایی، حقوقی و جزایی و… از اخلاق و تربیت آغاز می‌شود.
وی ادامه داد: مرحوم استاد صفائی حائری معتقد بود اولین هدف تربیت اسلامی این است که انسان‌ها امکان انتخاب داشته باشند و برپایی عدل و قسط را از دیگر اهداف تربیت اسلامی می‌دانست.
شاخص‌های مباحث تربیتی شهید مطهری
عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) نیز در ادامه این نشست به تبیین شاخص‌های مباحث تربیتی از نگاه شهید مطهری پرداخت و گفت: تعریف تربیت از نگاه ایشان به معنای به فعالیت در آوردن استعدادها و قوای وجودی متعادله است.
سید محمد صالح هاشمی گلپایگانی، با طرح این سوال که برای به فعلیت درآوردن تربیت چه باید کار کرد؟ ادامه داد: شهید مطهری عواملی همچون آزادی، رفع مانع، امنیت، ایجاد زمینه و تغذیه تربیتی را در به فعلیت درآمدن تربیت موثر می‌داند؛ استعداد دانش آموز در محیطی مناسب و امن شکوفا می‌شود.
وی با بیان اینکه در تربیت سه حیطه وجودی عقلی، معرفتی و علمی، قلبی و بدنی وجود دارد، گفت: علم، آزادی تفکر و امنیت برای پرورش و تربیت عقلی مهم است و شهید مطهری معتقد بود، انباشت دانش‌ها در مغز ما تربیت ایجاد نمی‌کند بلکه خفگی فکری ایجاد می‌کند؛ ابزار تربیت قلبی تزکیه است و در اسلام به تربیت بدنی تاکید شده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) تصریح کرد: اصل تربیت از درون انسان‌ها آغاز می‌شود و در اندیشه شهید مطهری در کنار تربیت دیگران باید خودمان را نیز تربیت کنیم.
انبیاء الهی مسئله تربیت را با توحید آغاز کردند
استاد دروس خارج اصول، فلسفه و عرفان حوزه علمیه مشهد نیز در ادامه این نشست، به مهمترین بعد مکتب تربیتی علامه طباطبائی اشاره و با بیان اینکه موضوعات تربیتی در جوامع اسلام بحث‌های نو و جدیدی است، گفت: طرح راهبردی تربیت از منظر علامه طباطبائی از یک الگوی کلانی آغاز می‌شود.
حجت‌الاسلام و المسلمین محمد حسن وکیلی با بیان اینکه مبانی نظام توحیدی، مبتنی بر توحید در تمام شئون است، افزود: انسان باید باور داشته باشد که خداوند متعال در تمامی صفات یگانه است و وجود انسان در این عالم سرتاسر فقر و نداری است؛ در واقع این اعتقاد و باور پایه و اساس تربیت توحیدی است و از همین رو انبیا الهی مسئله تربیت را با توحید آغاز کردند.
این استاد درس خارج فقه با بیان اینکه قرآن کریم برای هدایت و تزکیه انسان نازل شده است، ادامه داد: معاد از منظر علامه طباطبائی صرفا مردن نیست، بلکه در واقع معاد عبور از برزخ و رسیدن به عالم قیامت است و هدف غایی تربیت نیز رسیدن به مقام ولایت الهی و عبودیت مطلقه است.
وی تصریح کرد: از دیدگاه علامه طباطبائی محور و اساس نظام تربیت اسلامی توحید است؛ اگر انسان توحید را خوب بفهمد و در وجودش مستقر شود، تمامی صفات رذیله او درمان می شود، در واقع توحید یک نظام راهبردی است و کل نظام فقهی را شامل می‌شود.
حجت‌الاسلام و المسلمین وکیلی با بیان اینکه علامه طباطبائی به تبع روش انبیاء، معقتد بود بحث تربیت از مسئله نماز آغاز می‌شود، گفت: از منظر ایشان باید انسان موحد تربیت کنیم و انسان را به اوج کمال برسانیم.
شهید صدر تربیت را در چارچوب نظام‌های اجتماعی و اسلامی می‌دید
حجت‌الاسلام و المسلمین محمدحسین ملک‌زاده؛ استاد درس خارج فقه نیز از دیگر سخنرانان این مراسم ضمن اشاره به مبانی تربیتی آیت‌الله سید محمد باقر صدر، گفت: این شهید بزرگوار یکی از نوابغ علمی و اندیشمندان کم‌نظیر در تاریخ شیعه و حتی تاریخ اسلام است و در زمینه‌های گوناگون علوم اسلامی، مدرسه و مکتب علمی عظیمی را بنیاد نهاد.
حجت‌الاسلام و المسلمین ملک‌زاده، گفت: شهید صدر تربیت را در چارچوب نظام‌های اجتماعی و اسلامی می‌دید و آن را رکنی از ارکان نظام‌هایی که وظیفه راهبری ابعاد اجتماعی زندگی بشر را بر عهده دارند می‌داند.
وی با اشاره به اینکه برای ورود دین به عرصه اجتماعی زندگی بشر راهی جز نظام سازی اجتماعی نداریم، گفت: ابزار تجلی اندیشه و عقیده در عرصه اجتماع، ساختارهای کلان و نظام‌های اجتماعی هستند.
به گفته این استاد درس خارج فقه، یکی از مهمترین، مشهورترین و اثرگذارترین آثار شهید صدر که شهرتی جهانی به او بخشید تالیف کتاب «اقتصادُنا» بود؛ اقتصادنا یعنی «اقتصاد ما» و منظور شهید صدر از این عنوان، اقتصاد اسلامی است؛ او در این کتاب، موفق شد برای نخستین بار به معرفی مکتب، نظام و سیستم اقتصاد اسلامی بپردازد و اقتصاد اسلامی را به عنوان یک اقتصاد قوی، پاسخگو و کامل در مقابل مارکسیسم و کاپیتالیسم به جهانیان عرضه کند.
وی ادامه داد: ویژگی کتاب این است که برای نخستین بار در تاریخ اسلام و برای اولین بار در میان تمام فرق و مذاهب اسلامی توانسته است نظام اقتصادی اسلام را کشف کند. اما کار بزرگتری که ایشان با تألیف این کتاب انجام داده و در حال حاضر از اهمیت فوق العادهای برخوردار است، این است که برای نخستین بار در تاریخ اسلام، نه فقط نظامسازی اقتصادی، بلکه اساساً «نظامسازی» کرده است.
