دانشیار گروه فلسفه دانشگاه آزاد اسلامی تهران با اشاره به اینکه روشنفکری فاقد الگوست، گفت: بزرگترین نقطه ضعف جامعه امروز ما این است که جامعه روشنفکر و سنتی نمیتواند همزبان بشود.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی موسسه جوانان آستان قدس رضوی و به نقل از آستان نیوز، بیژن عبدالکریمی در محفل آزاداندیشی و میزگرد با موضوع «پایان روشنفکری» که در موسسه جوانان آستان قدس رضوی برگزار شد، گفت: بر اساس روش تاریخی، روشنفکری جنبش فکری بوده است که در قرون ۱۷و ۱۸ و در بطن جوامع غربی توسط کسانی مثل دکارت و هابز شکل گرفت.
وی افزود: بر اساس اصول آنها، روشنفکر به کسی گفته میشود که از عالم راز زدایی میکند، به عقلانیت خودبنیاد و اصل پیشرفت معتقد است، تجربه گرا، شکاک، مخالف تعصب و سنت تاریخی است و بر روی خردگرایی، منطق گرایی، سکولاریزم، اومانیسم و آزادی خواهی و اصالت فرد تکیه میکند و منورالفکرهای ایرانی نیز همین اصول را وارد کردند.
استاد دانشگاه آزاد ادامه داد: گروهی از روشنفکران در فرانسه وجود داشتند که کینهای نسبت به سنت تاریخی داشتند و با مذهب به شدت مخالف بودند؛ در ایران نیز روشنفکری فرانسوی به وجود آمد که روشنفکران از اسلام، سنت و دین کینه داشتند.
عبدالکریمی با بیان اینکه در روش و سیره روشنفکران یک پارادایم جهانی وجود داشته است، تصریح کرد: در هر دوره تاریخی، یک پارادایم جهانی وجود داشته است و روشنفکران جامعه ما از آن الگوها متاثر بودند؛ اگر امروز روشنفکری به معنای وارد کردن نقد به ساختار حکومت است به خاطر این است که در سراسر جهان روشنفکری تا این حد تنزل پیدا کرده است.
وی با بیان اینکه روشنفکر میخواهد به تغییر ساختار بپردازد، گفت: باید بدانیم روشنفکری تحلیل چند وجهی است؛ امروز اگر روحانیون معتقدند انحطاط و فساد توسط مدرنیته انجام میشود و جوانان معتقدند انحطاط و فساد توسط سنت انجام میشود؛ هر دو تاریخسازی میکنند، اما تاریخ هیچ کدام از اینها نبوده است.
استاد دانشگاه آزاد با بیان اینکه روشنفکری یک امر معرفتی و تمدنی است، گفت: بزرگترین نقطه ضعف جامعه ما این است که جامعه روشنفکری و سنتی با هم نمیتواند همزبان شود و از مشروطه تا انتخابات ۹۶ جامعه به دو قسمت تقسیم شده است.
عبدالکریمی افزود: امروز جامعه مدرنیته در ساختار حکومت ما وجود ندارد، اما باید آن را در ساختار حکومت وارد کنیم، چرا که نمیتوانیم آن را حذف و طرد فیزیکی کنیم.
استاد دانشگاه آزاد تاکید کرد: شکافی در جمهوری اسلامی وجود دارد که دو قشر و دو گروه اجتماعی با نمادهای حیات متضاد وجود دارند، برای حل این مشکل باید روحانیت با مدرنیته آشنا و روشنفکر نیز با سنت آشنا شود.
عبدالکریمی تصریح کرد: در عصر حاضر ما به شیوخی نیاز داریم که شیخ چند کتاب باشند؛ یعنی هم با کتاب تجدد هم با کتاب سنت آشنا باشند.
وی تصریح کرد: امروز هیچ اتوپیایی وجود ندارد، انسان دوره مدرن هم امید به آینده ندارد و هم با میراث تاریخی ارتباط ندارد، بلکه اسیر حال و روزمرگی شده است.
وی گفت: درجهان امروز هیچ یک از نهادهای مرجع جایگاه خود را ندارند و نظام ارزشی فرو ریخته است و هرچند منتقد وجود دارد اما جامعه به این دعوت پاسخ نمیدهد.
یادآور می شود؛ محفل آزاداندیشی و میزگرد سلسله جلسات بزم اندیشه با عنوان «پایان روشنفکری» با حضور دکتر ابراهیم فیاض و دکتر بیژن عبدالکریمی در موسسه جوانان آستان قدس رضوی برگزار شد.