عبور از جادههای پر پیچ و خم زندگی همیشه به آسانی ممکن نیست و در این میان دوران پرمخاطره نوجوانی از سختترین گذرگاههای مسیر زندگانی به شمار میرود.
نوجوانی در واقع برزخی بین کودکی و جوانی است. این دوره آکنده از رفتارهای متناقض، غرایز طوفانوار و تشنجزا است. در عین حال این سنین نوید بخش تولدی دوباره در تمامی عرصه های جسمی، اجتماعی و ارزشی است. بسیاری از والدین تا زمانی که فرزندان دختر و پسرشان به سن بلوغ میرسند مشکل خاصی ندارند. اما همین که فرزندانشان به دوران بلوغ وارد میشوند، تازه مشکلاتشان با بچهها شروع میشود بچههای حرف گوش کن و مطیع دیروز حالا قد علم میکنند و سرکشی پیشه میکنند، حال چه باید کرد؟…
موسسه جوانان آستان قدس رضوی، بهدرستی به این سوال، پاسخ داده است. این مرکز با کاشتن بذر نشاط در روزهای پرهیاهوی شروع نوجوانی، طرح تربیتی «من ملکهام» را با حضور ۵۰۰ دختر نوجوان ۱۳ و ۱۴ ساله در اردوگاه فرهنگی تربیتی امام رضا(ع) برگزار کرد. همچنین در ادامه این طرح و پس از گذشت یک ماه، جمع کثیری از والدینی که تربیت نوجوانانشان از دغدغههای مهم زندگیشان بود در نشستی صمیمی که به همت این موسسه برگزار شد، شرکت کردند.
ورود در حوزه جوانان از ماموریتهای آستان قدس رضوی
مجتبی مختاری؛ مدیر عامل موسسه جوانان آستان قدس رضوی در این نشست ورود به حوزه جوانان و نوجوانان را یکی از ماموریتهای آستان قدس رضوی و تاکیدات تولیت این آستان مقدس برشمرده و میگوید: یکی از اتفاقات خوبی که افتاد این بود که، فضای اردوگاهی که بیش از ۹۰ سال تشریفاتی بوده، به فضایی کاملا اختصاصی برای نوجوانان تبدیل شد.
او با اشاره به این که نوجوانان آینده سازان جامعه هستند، خاطر نشان میکند: هدف ما تربیت نوجوانان است که به حقیقت معارف الهی نائل آیند و ما خادمان کسانی هستیم که ارتباطی ناگسستنی با خداوند متعال و ائمه اطهار(ع) برقرار میکنند. هر چقدر که ما این ارتباطات را تقویت کنیم دایره اثر گذاری ما بیشتر است.
مختاری، اتصال به نقطه نورانی ائمه اطهار (ع) را سعادت زندگی هر انسانی دانسته و تصریح میکند: ما در مرکزی مشغول به فعالیت هستیم که منتسب به آستان ملکوتی حضرت علی بن موسی الرضا(ع) است و همه ما مهمان این امام بزرگوار هستیم.
او در ادامه به اهداف «طرح من ملکهام» اشاره کرده و میگوید: ایجاد بستر و پایگاهی برای شکوفا شدن استعدادها و تواناییهای دختران نوجوان در راستای ایجاد اعتماد به نفس و عزت نفس، توانمندسازی و راهبری دختران نوجوان نسبت به خود، خانواده و دیگران به عنوان مظاهر محبت خداوند و اهل بیت(ع) از اهداف این طرح است.
وی، با ابراز امیدواری از فراگیری این طرح در سطح کشور ادامه می دهد: موسسه جوانان در حوزه فرهنگی و تبلیغی تا کنون در ۱۲۵۰ نقطه کشور حضوری فعال داشته است که امید است این فعالیتها در حوزه تربیتی نیز گسترش یابد.
زندگی با کیفیت با توانمندسازی نوجوانان
دکتر حسین باغگلی عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی و مشاور ارشد طرح«من ملکهام» نیز در ادامه این نشست صمیمی، به ارائه راهکارهای تربیت صحیح نوجوانان پرداخته و میگوید: یکی از اصلیترین چالشهای والدین با نوجوانان این است که فرزندان بر اساس الگویابی تربیت میشوند. فرزندان ما در آینده وارد جامعهای می شوند که دیگر متاسفانه مدرک دانشگاهی نجات بخش نیست.
او یکی دیگر از معظلات تربیت نوجوانان و جوانان را تربیت نکردن و آماده نشدن آنان بر پایه یک زندگی با کیفیت میداند و می افزاید: متاسفانه فرزندان ما به اندازهای توانمند تربیت نمیشوند که از یک زندگی با کیفیت لذت ببرند.
عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی، در ادامه سخنان خود به وظایف والدین در قبال فرزندان نوجوان اشاره کرده و اضافه میکند: به نوجوانان به دید مشاور بنگرید نه دید یک کودک، از نصیحت مستقیم بپرهیزید، سطح تحمل خود را بالا ببرید، از قرار دادن امکانات بی حساب و کتاب خودداری کنید، از تکنیک گوش دادن فعال استفاده کنید، خطاها را مستقیم به روی او نیاورید و با مشارکت دادن او در امور از منزوی شدن نوجوان جلوگیری کنید.
او، سبک سلطهگرانه، سهلگرایانه و مقتدرانه را از سبکهای فرزند پروری امروز برشمرده و اظهار میکند: در سبک سلطه گرایانه محبتی در کار نیست و فرزندان یا سلطهپذیر می شوند و یا با زیر دستان خود همین رفتار را دارند. در سبک سهل گرایانه بچهها، زودرنج میشوند و قدرت تحملشان پایین است و در سبک مقتدرانه که بهترین سبک است، قانون در خانه وجود دارد و همه با هم مشارکت میکنند اما حرف آخر را پدر و مادر می زنند.
فرصتی برای تعاملات نوجوانان در طرح «من ملکه ام»
توضیحاتی در خصوص «طرح من ملکه ام» از دیگر مباحث وموضوعات مطرح شده دکتر باغگلی است. او عواملی همچون، مدرسه، خانواده، تجارب منحصر به فرد، رسانه، همسالان و محیط را از عوامل موثر در شکل گیری هویت نوجوان میداند.
این استاد دانشگاه ، از راه اندازی باشگاه فرهنگی تربیتی دختران نوجوان در موسسه جوانان آستان قدس رضوی خبر داده و می افزاید: متاسفانه فرصت های امن و هدفمند دخترانه در جامعه ما محدود است. طرح «من ملکهام» فرصتی برای تعاملات نوجوانان ایجاد کرده و کارکد این طرح، ایجاد پایگاه و بستری برای توانمدسازی نوجوانان است.
او این طرح را در سه فاز خلاصه کرده و می گوید: تفریحی- مهارتی، مهارتی – آموزشی و کارگاهی- عملیاتی را از فازهای این طرح بیان میکند. همچنین گردش علمی، نقد کتاب، پاتوق فکریف اردوهای هدفمند را قالب های مورد استفاده این طرح بر می شمارد.
در ادامه این گزارش به سراغ چند نفر از والدین می رویم و در مورد این طرح از نظرات آنان جویا می شویم.
خدا رو شاکرم که این طرح سر راه من قرار گرفت
خانم محمدپور، یکی از والدین شرکت کننده در این نشست است. او که گویی اتفاق بسیار بزرگی در زندگیش رخ داده است، میگوید: بسیار خوشحالم که دخترم به این طرح دعوت شد. از آنجایی که این طرح از سوی آستان قدس رضوی بود برای من قابل اطمینان و اعتماد بود و دخترم را با کمال میل به این اردو فرستادم.
پس از بازگشت دخترم از این اردوی تربیتی، اتفاقات بسیار خوبی برایش رخ داد. روحیه او عوض شد و تا چند روز شارژ بود. مسابقات برگزار شده در این اردو، برای او بسیار جذاب بود. من خیلی خوشحالم که این طرح سر راه ما قرار گرفت. از تمام مسئولین تشکر میکنم. یکی از دغدغههای اصلی ما والدین تربیت صحیح فرزندانمان است خیلی خوب است که در قالب این طرح مباحث و موضوعات بسیار مهمی را بیاموزیم و به کار بندیم.
جای خالی این طرح در کشور احساس می شد
محمد تقی توکلی در حال ثبت نام دخترش در این طرح تربیتی است که توسط مسئولان برگزار میشود، پس از کمی انتظار و به اتمام رسیدن کار او، جلو می روم و از او در خصوص این طرح سوال میکنم. «هر جا نام مبارک آستان قدس رضوی باشد نتیجه اش مثبت و موفقیت آمیز است. بسیار خوشحالم که امروز این جا هستم و بنا دارم دخترم را با کمک مسئولان این مجموعه مقدس بر پایه آموزههای دینی و معارف اسلامی تربیت کنم. آستان قدس رضوی فعالیتهای فرهنگی فراوانی انجام داده و از سابقه خوبی برخوردار است. این کار نیز منحصر به فرد و در نوع خود بی نظیر است.
من همیشه جای خالی این گونه برنامهها را در کشور می دیدم. خیلی از این طرح رضایت دارم. دخترم نیز که همراه دختر خالهاش به اردوی تربیتی دعوت شده بود، ابراز رضایت میکرد و روز به یاد ماندنی را تجربه کردند. دخترم از من خواست تا نام او را در این برنامه بنویسم.»